تب دنگی چیست؟ [ساده‌ترین روش پیشگیری در ایران]

آخرین بروز رسانی: 31 تیر 1403

بدون دیدگاه

3 دقیقه زمان مطالعه

تب دنگی چیست ساده ترین روش پیشگیری در ایران | سالم‌شو

تب دنگی یک بیماری ویروسی است که توسط پشه‌های آلوده، به ویژه پشه‌های Aedes aegypti و Aedes albopictus، به انسان منتقل می‌شود. این بیماری در منطقه های گرمسیری و نیمه ‌گرمسیری جهان شایع است و سالانه میلیون‌ها نفر را مبتلا می‌کند. در ادامه به توضیحات بیشتر درباره تب دنگی، علائم، علل، تشخیص و درمان آن، پرداخته ایم.

علائم تب دنگی نرمال و شدید

تب دنگی نرمال

تب شدید: یکی از اصلی‌ترین علائم تب دنگی است که به صورت ناگهانی شروع می‌شود و ممکن است تا 40 درجه سلسیوس برسد.
درد شدید در پشت چشم‌ها: بسیاری از بیماران از درد شدید در پشت چشم‌ها شکایت دارند.
سردرد شدید: سردرد شدید که معمولاً در ناحیه پیشانی و چشم‌ها احساس می‌شود.
درد عضلانی و مفصلی: درد شدید در عضلات و مفاصل که به آن “تب استخوان‌شکن” نیز می‌گویند.
خستگی و ضعف: احساس خستگی شدید و ضعف عمومی بدن.
راش پوستی: ظاهر شدن دانه‌های قرمز رنگ روی پوست که معمولاً چند روز پس از شروع تب ظاهر می‌شود.
تهوع و استفراغ: برخی از بیماران ممکن است دچار تهوع و استفراغ شوند.
تورم غدد لنفاوی: تورم غدد لنفاوی نیز ممکن است دیده شود.

تب دنگی شدید

تب دنگی شدید یا تب دنگی هموراژیک و سندرم شوک دنگی شامل علائم شدیدتر و خطرناک‌تری هستند که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

تب بالا همراه با نوسان‌های دمایی: تب شدید که ممکن است نوسان کند و با افت و خیز دمای بدن همراه باشد.
خونریزی: خونریزی از بینی، لثه‌ها، پوست و حتی دستگاه گوارش. لکه‌های قرمز روی پوست (پتشی) نیز می‌تواند دیده شود.
افت شدید فشار خون: کاهش شدید فشار خون که ممکن است به شوک منجر شود.
افزایش ضربان قلب: افزایش ضربان قلب به عنوان پاسخ بدن به افت فشار خون.
درد شکمی شدید: درد شدید و مداوم در ناحیه شکم.
تجمع مایعات: تجمع مایعات در شکم و ریه‌ها که ممکن است به سختی در تنفس منجر شود.
کاهش پلاکت‌ها: کاهش تعداد پلاکت‌ها در خون که منجر به خونریزی‌های شدید و کبودی آسان می‌شود.

روش های انتقال بیماری تب دنگی

نیش پشه آلوده: اصلی‌ترین راه انتقال ویروس دنگی، نیش پشه‌های آلوده از نوع آئدس (Aedes) است، به‌ویژه پشه آئدس اجیپتی (Aedes aegypti) و آئدس آلبوپیکتوس (Aedes albopictus). این پشه‌ها معمولاً در طول روز نیش می‌زنند، به‌ویژه در صبح و عصر.
انتقال ویروس از مادر به جنین: در موارد نادر، ویروس دنگی می‌تواند از مادر باردار به جنین منتقل شود. این انتقال معمولاً در دوران بارداری یا هنگام زایمان رخ می‌دهد.
انتقال از طریق خون: در موارد خاص، انتقال ویروس دنگی از طریق خون نیز ممکن است. این شامل انتقال از طریق انتقال خون یا پیوند اعضا از فرد آلوده به ویروس به فرد سالم است.
انتقال از طریق سوزن‌های آلوده: استفاده از سرنگ‌ها و سوزن‌های آلوده می‌تواند باعث انتقال ویروس دنگی شود. این معمولاً در شرایط غیر بهداشتی رخ می‌دهد.

انتقال از طریق تماس مستقیم با خون آلوده: در برخی موارد نادر، تماس مستقیم با خون آلوده ممکن است منجر به انتقال ویروس شود.

روش‌های پیشگیری

پیشگیری و درمان تب دنگی نیازمند رویکردهای جامع و چندگانه است. در زیر به تفصیل روش‌های پیشگیری و درمان تب دنگی اشاره می‌کنم:

حذف منابع آب ایستاده: پشه‌های آئدس در آب‌های ایستاده تخم‌گذاری می‌کنند. حذف منابع آب ایستاده مثل بشکه‌های آب، گلدان‌ها، لاستیک‌های قدیمی و ظروف بلااستفاده می‌تواند به کاهش جمعیت پشه‌ها کمک کند.
استفاده از حشره‌کش‌ها: استفاده از حشره‌کش‌ها در محل‌های تجمع پشه‌ها می‌تواند به کاهش جمعیت آن‌ها کمک کند.
استفاده از ماهیان حشره‌خوار: در برخی مناطق، از ماهی‌های حشره‌خوار برای کاهش جمعیت لاروهای پشه در آب‌ها استفاده می‌شود.
استفاده از مواد دافع حشرات: استفاده از مواد دافع حشرات حاوی DEET، پیکاریدین یا روغن اکالیپتوس لیمو می‌تواند به جلوگیری از نیش پشه‌ها کمک کند.
پوشیدن لباس‌های بلند: پوشیدن لباس‌های بلند و پوشاندن پوست به کاهش تماس با پشه‌ها کمک می‌کند.
استفاده از پشه‌بند: خوابیدن زیر پشه‌بند به ویژه در مناطق با شیوع بالا، می‌تواند خطر نیش پشه‌ها را کاهش دهد.
استفاده از توری‌های پنجره و در: نصب توری‌های ریز بر روی پنجره‌ها و درها از ورود پشه‌ها به داخل ساختمان‌ها جلوگیری می‌کند.
آگاهی‌بخشی: اطلاع‌رسانی به مردم درباره تب دنگی و راه‌های پیشگیری از آن از طریق رسانه‌ها، مدارس و مراکز بهداشتی می‌تواند به کاهش شیوع بیماری کمک کند.

روش های درمان

استراحت کافی

بیماران مبتلا به تب دنگی باید به اندازه کافی استراحت کنند تا بدن آنها بتواند با ویروس مقابله کند.

مصرف مایعات

نوشیدن مقدار زیادی مایعات مانند آب، آبمیوه، و سوپ برای جلوگیری از کم‌آبی بدن خیلی مهم است. این موضوع به ویژه در مواردی که بیمار دچار استفراغ یا اسهال است اهمیت دارد.

داروهای ضد تب و مسکن

داروهایی مانند استامینوفن (پاراستامول) برای کاهش تب و درد مناسب هستند. از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین باید خودداری شود زیرا می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.

مراقبت‌های حمایتی
مانیتورینگ منظم علائم: بیمار باید به طور منظم توسط پزشک بررسی شود تا علائم شدید مانند کاهش فشار خون، خونریزی، و نشانه‌های شوک سریعاً شناسایی و درمان شوند.
تغذیه مناسب: بیمار باید غذاهای سبک و مغذی مصرف کند تا سیستم ایمنی بدن تقویت شود.
پیشگیری از گسترش بیماری

بیماران باید از گزیده شدن توسط پشه‌ها جلوگیری کنند تا از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری شود. استفاده از پشه‌بند، مواد دافع حشرات، و پوشیدن لباس‌های بلند می‌تواند مفید باشد.

درمان بیمارستانی در موارد شدید

در موارد شدید، بیمار ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. درمان‌های بیمارستانی ممکن است شامل تزریق مایعات وریدی، پایش فشار خون، و استفاده از داروهای خاص برای مدیریت علائم باشد.