علائم و درمان فشارخون پایین در منزل
فشارخون پایین (افت فشارخون) چیست؟
فشارخون پایین یا افت فشارخون (Hypotension) به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فشارخون به حدی پایین‌تر از حد طبیعی می‌رسد. فشارخون نیرویی است که خون در حین پمپاژ قلب به دیواره‌های عروق وارد می‌کند. این فشار با دو عدد: فشارخون سیستولیک (هنگام انقباض قلب) و فشار خون دیاستولیک (هنگام استراحت قلب بین ضربان‌ها) نشان داده می‌شود.
معمولا پزشک‌ها برای تشخیص فشارخون پایین، از دستگاه‌های فشارسنج استفاده می‌کنند. استفاده از این دستگاه‌ها بسیار راحت است بنابراین چه خوب می‌شود هرکدام از ما برای تشخیص فشارخون پایین و یا بالای خود، و همچنین برای حفظ سلامتی، یک دستگاه فشارسنج خانگی در خانه خود داشته باشیم.
شما می‌توانید فشارسنج‌های خانگی مختلف را همراه اطلاعات دقیق محصول، در سایت مشاهده کنید.
معیارها در تشخیص فشارخون پایین چیست؟
فشارخون پایین معمولاً به فشار سیستولیک کمتر از 90 میلی‌متر جیوه (mm Hg) یا فشار دیاستولیک کمتر از 60 میلی‌متر جیوه گفته می‌شود. البته که این تعریف به صورت کلی است و ممکن است با توجه به علائم و وضعیت هر فرد متفاوت باشد.
علائم فشارخون پایین
- سرگیجه یا احساس سرگیجه: به خصوص هنگام بلند شدن سریع از حالت نشسته یا خوابیده.
- غش کردن (سینکوپ): از دست دادن موقتی هوشیاری.
- تاری دید: مشکل در دید واضح.
- حالت تهوع: احساس ناراحتی معده.
- خستگی: احساس ضعف و بی‌حالی.
- تمرکز ضعیف: مشکل در تمرکز و تفکر.
- تنفس سریع و کم‌عمق: نفس‌های سریع و سطحی.
- پوست سرد و رنگ‌پریده: به‌خصوص در دست‌ها و پاها.
علت‌های فشارخون پایین
- کم‌آبی بدن: از دست دادن مایعات بدن به دلیل تعریق، اسهال، استفراغ یا مصرف کمِ آب.
- مشکلات قلبی: مثل نارسایی قلبی، حمله قلبی یا مشکلات دریچه‌های قلب.
- مشکلات غدد درون‌ریز: مثل کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)، نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون) یا قندخون پایین (هیپوگلیسمی).
- عفونت‌های شدید: می‌توانند باعث کاهش شدید فشارخون شوند.
- از دست دادن خون زیاد: مانند خونریزی داخلی یا خارجی شدید.
- مصرف بعضی از داروها: داروهای مورد استفاده برای درمان فشارخون بالا، داروهای ضد افسردگی، و داروهای ضد اضطراب می‌توانند باعث افت فشارخون شوند.
- واکنش‌های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی): که می‌تواند منجر به افت شدید فشارخون شود.
- استراحت طولانی‌مدت: کاهش فعالیت بدنی می‌تواند باعث افت فشارخون شود.
- ارتوستاتیک هیپوتنشن: افت فشارخون در هنگام تغییر وضعیت از نشسته به ایستاده.
تشخیص فشارخون پایین
پزشک برای تشخیص فشارخون پایین ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- اندازه‌گیری فشارخون: اندازه‌گیری فشارخون در حالت‌های مختلف (نشسته، خوابیده و ایستاده).
- آزمایش خون: برای بررسی کم‌خونی، قندخون، و عملکرد غدد درون‌ریز.
- الکتروکاردیوگرام: برای بررسی مشکلات قلبی.
- آزمایشات تصویربرداری: مانند اکوکاردیوگرافی یا تست استرس برای ارزیابی عملکرد قلب.
انواع فشارخون پایین
فشارخون پایین یا افت فشارخون به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود، هرکدام با علت و ویژگی‌های خاص خود.
در ادامه انواع اصلی فشارخون پایین گفته شده است:
افت فشارخون ارتواستاتیک (Orthostatic Hypotension)
این نوع فشارخون پایین زمانی رخ می‌دهد که فرد به سرعت از حالت نشسته یا خوابیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت می‌دهد. این تغییر وضعیت ممکن است باعث سرگیجه، تاری دید، و حتی غش شود.
علت: کم‌آبی بدن، استراحت طولانی‌مدت در بستر، مشکلات قلبی، مصرف برخی داروها، و سن بالا.
تشخیص: اندازه‌گیری فشارخون در حالت‌های مختلف (نشسته، خوابیده و ایستاده).
افت فشارخون بعد از غذا (Postprandial Hypotension)
این نوع افت فشارخون معمولاً بعد از خوردن وعده غذایی رخ می‌دهد و بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود.
علت: تجمع خون در دستگاه گوارش بعد از غذا و کاهش جریان خون به سایر قسمت‌های بدن.
مدیریت: مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر، اجتناب از مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها، و استراحت بعد از غذا.
افت فشار خون عصبی واسطه‌ای (Neurally Mediated Hypotension)
این نوع افت فشارخون به دلیل اختلال در ارتباط بین مغز و قلب رخ می‌دهد، معمولاً پس از ایستادن طولانی مدت یا در پاسخ به استرس عاطفی اتفاق می‌افتد.
علت: اختلال در واکنش‌های عصبی و قلبی-عروقی.
مدیریت: افزایش مصرف مایعات و نمک، پوشیدن جوراب‌های فشاری
(جوراب واریس)، و تمرینات فیزیکی ملایم.
افت فشارخون شدید (Severe Hypotension)
این نوع افت فشارخون شدید و ناگهانی است و ممکن است به علت مشکلات جدی مانند خونریزی شدید، عفونت‌های شدید (سپسیس)، حمله قلبی، یا واکنش‌های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) رخ دهد.
علت: مشکلات جدی و اورژانسی که نیاز به درمان فوری دارند.
مدیریت: بستری در بیمارستان و درمان فوری بر اساس علت زمینه‌ای، مانند تزریق مایعات، داروهای افزایش دهنده فشارخون، یا جراحی.
افت فشارخون مزمن (Chronic Hypotension)
این نوع افت فشارخون به صورت مداوم و بدون علائم شدید است و ممکن است بخشی از وضعیت طبیعی فرد باشد.
علت: عوامل ژنتیکی، وضعیت جسمانی خوب (در ورزشکاران)، و مصرف داروها.
مدیریت: معمولاً نیاز به درمان ندارد مگر اینکه علائم ایجاد کند.
درمان فشارخون پایین
درمان فشارخون پایین بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. در ادامه به بعضی از روش‌های درمانی و مراقبت‌های خانگی برای مدیریت فشارخون پایین اشاره کرده‌ایم:
درمان‌های عمومی
افزایش مصرف مایعات: نوشیدن آب به میزان کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن.
افزایش مصرف نمک: مصرف متعادل نمک می‌تواند به افزایش حجم خون و فشار خون کمک کند. البته باید با مشورت پزشک انجام شود، به‌ویژه در افرادی که مشکلات قلبی یا کلیوی دارند.
پوشیدن جوراب‌های فشاری: جوراب‌های فشاری یا جوراب‌های واریس می‌توانند به بهبود جریان خون در پاها و جلوگیری از تجمع خون در اندام‌های پایین‌تر کمک کنند.
تغییر وضعیت به آرامی: از تغییر سریع وضعیت (از خوابیده به نشسته یا ایستاده) خودداری کنید. بهتر است ابتدا مدتی بنشینید و سپس به آرامی بایستید.
تغییرات در سبک زندگی
خوردن وعده‌های کوچک و مکرر: مصرف وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر در طول روز به جلوگیری از افت فشارخون بعد از غذا کمک می‌کند.
اجتناب از مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها: مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها می‌تواند باعث افت فشارخون بعد از غذا شود.
استراحت پس از غذا: بعد از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ، کمی استراحت کنید تا بدن بتواند بهتر با تغییرات فشارخون سازگار شود.
اجتناب از ایستادن طولانی‌مدت: در صورت نیاز به ایستادن طولانی‌مدت، سعی کنید هر چند وقت یک بار بنشینید یا پاها را حرکت دهید.
داروها
پزشک ممکن است داروهایی برای افزایش فشارخون تجویز کند، به ویژه اگر فشارخون پایین باعث ایجاد علائم شدید یا اختلال در زندگی روزمره شود. بعضی از داروهای معمول شامل:
فلودروکورتیزون: یک کورتیکواستروئید که می‌تواند به افزایش حجم خون کمک کند.
میدودرین: این دارو به انقباض عروق خونی کمک می‌کند و فشارخون را افزایش می‌دهد.
درمان‌های خانگی
نوشیدن چای یا قهوه: مصرف چای یا قهوه به دلیل داشتن کافئین می‌تواند به طور موقت باعث افزایش فشارخون شوند.
مصرف آب نمک: نوشیدن محلول آب نمک به افزایش فوری فشارخون کمک می‌کند، اما باید با احتیاط و در حد اعتدال مصرف شود.
خوردن مغزها و خشکبار: برخی مغزها مانند بادام و خشکبار می‌توانند به تنظیم فشارخون کمک کنند.
ورزش و فعالیت بدنی
تمرینات ورزشی ملایم: انجام ورزش‌های ملایم مانند پیاده‌روی، یوگا و شنا می‌تواند به بهبود گردش خون و تنظیم فشارخون کمک کند.
اجتناب از ورزش‌های سنگین: ورزش‌های سنگین ممکن است فشارخون را به طور موقت کاهش دهند، بنابراین بهتر است با احتیاط انجام شوند.
در نهایت، چند نکته مهم:
- مطمئن شوید که به مقدار کافی مایعات مصرف می‌کنید، به‌ویژه در هوای گرم یا هنگام ورزش.
- الکل می‌تواند باعث افت فشارخون شود، بنابراین مصرف آن را محدود کنید.
- اگر فشارخون پایین باعث علائم شدیدی مانند غش، سرگیجه مداوم یا ضعف شدید می‌شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
مهم است که هر گونه تغییر در رژیم غذایی، داروها، یا سبک زندگی را با پزشک خود مشورت کنید تا از سلامتی خود مطمئن شوید و بهترین راهکارها را برای مدیریت فشارخون پایین انتخاب کنید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید