نحوه صحیح حمام کردن افراد سالمند و معلولین
سالمندان و معلولین امکان دارد نتوانند امور روزمره خود را مثل حمام و شستشو به طور مستقل انجام دهند و نیاز به کمک دارند. سطح لیز و لغزنده حمام میتواند باعث سُر خوردن و شکستگی استخوان ها و یا کبودی در افراد سالمند و یا معلول شود؛ به همین دلیل در زمان حمام به کمک و حمایت افراد و همینطور وسایلی مانند صندلی های حمام، دستگیره های کمکی و ایمنی و یا ویلچر (صندلی) حمام داشته باشند.
حمام کردن برای سالمندان و افراد معلول اهمیت زیادی دارد و از جنبههای مختلف جسمی، روانی و اجتماعی قابل بررسی است:
جنبههای جسمی
- بهداشت شخصی: حمام کردن منظم به پاکسازی پوست و جلوگیری از عفونتها، قارچها و سایر بیماریهای پوستی کمک میکند.
- جلوگیری از زخم بستر: در افرادی که توانایی حرکت محدودی دارند، حمام کردن و ماساژ ملایم پوست میتواند به جلوگیری از ایجاد زخم بستر کمک کند.
- افزایش گردش خون: آب گرم و ماساژ به افزایش جریان خون و بهبود عملکرد عضلات و مفاصل کمک میکند.
- بهبود تعادل و هماهنگی: تمرینات آبی و حرکت در آب میتواند به بهبود تعادل و هماهنگی بدن کمک کند.
جنبههای روانی
- ارتقاء روحیه: حمام کردن میتواند حس تازگی و نشاط را به فرد منتقل کند و از افسردگی و اضطراب جلوگیری کند.
جنبههای اجتماعی
- تعامل اجتماعی: حضور در محیطهای عمومی مانند استخرها یا مراکز توانبخشی میتواند فرصتهایی برای تعامل اجتماعی و ایجاد روابط جدید فراهم کند.
- حفظ شأن و کرامت: کمک به افراد برای حفظ بهداشت شخصی، از جمله حمام کردن، میتواند به حفظ شأن و کرامت آنها کمک کند.
حمام کردن افراد سالمند و معلول نیازمند توجه ویژه و دقت در انجام مراحل مختلف است تا هم از نظر بهداشتی و هم از نظر ایمنی شرایط مناسبی فراهم شود. در زیر به نحوه صحیح حمام کردن این افراد پرداخته شده است:
مراحل قبل از حمام
- آمادهسازی محیط:
- دما: مطمئن شوید که دمای حمام مناسب و گرم است تا از سرد شدن فرد جلوگیری شود.
- تهویه: مطمئن شوید که حمام دارای تهویه مناسب است تا از ایجاد بخار زیاد جلوگیری شود.
- تجهیزات ایمنی: دستگیرهها و میلههای پشتیبان، کفپوشهای ضد لغزش و صندلیهای مخصوص حمام باید نصب شوند.
- آمادهسازی وسایل:
- لوازم بهداشتی: حوله، شامپو، صابون، لیف، اسفنج و سایر لوازم بهداشتی مورد نیاز را آماده کنید.
- لباسهای تمیز: لباسهای تمیز و خشک را برای بعد از حمام آماده کنید.
- صندلی حمام: در صورت نیاز، صندلی مخصوص حمام را آماده کنید تا فرد بتواند در حین حمام بنشیند.
مراحل در حین حمام
- ورود به حمام
- کمک به حرکت: به فرد کمک کنید تا به آرامی وارد حمام شود. در صورت نیاز از ویلچر یا واکر استفاده کنید.
- قرار دادن در موقعیت مناسب: اگر از صندلی حمام استفاده میشود، مطمئن شوید که فرد به راحتی و ایمنی بر روی صندلی نشسته است.
- شستشو
- شامپو و صابون: به آرامی و با استفاده از شامپو و صابون مناسب، سر و بدن فرد را شستشو دهید.
- شستشوی مناطق حساس: به طور ویژه به شستشوی مناطق حساس و مستعد عفونت توجه کنید.
- استفاده از دوش دستی: استفاده از دوش دستی برای کنترل بهتر جریان آب و شستشوی کامل بدن توصیه میشود.
- شستشوی نهایی
- آبکشی کامل: مطمئن شوید که تمام صابون و شامپو از بدن فرد شسته شده است تا از تحریک پوست جلوگیری شود.
مراحل بعد از حمام
- خشک کردن
- حوله گرم: از حوله گرم برای خشک کردن بدن فرد استفاده کنید. به خصوص به خشک کردن مناطق بین انگشتان و چینهای پوستی توجه کنید.
- حوله جداگانه برای موها: از یک حوله جداگانه برای خشک کردن موها استفاده کنید.
- پوشاندن لباس
- لباسهای تمیز: لباسهای تمیز و خشک را به آرامی به فرد بپوشانید.
- استفاده از لوسیون: در صورت لزوم، از لوسیون یا کرمهای مرطوبکننده برای پوست استفاده کنید تا از خشکی و ترکخوردگی جلوگیری شود.
نکات ایمنی و بهداشتی
- کنترل دما
- دمای آب: دمای آب را قبل از شروع حمام بررسی کنید تا مطمئن شوید که نه خیلی داغ و نه خیلی سرد است.
- دمای محیط: مطمئن شوید که دمای محیط حمام نیز مناسب و گرم است تا فرد احساس سرما نکند.
- حضور مراقب
- حضور مراقب: همیشه یک مراقب یا فرد دیگری در هنگام حمام کردن سالمندان و معلولین حضور داشته باشد تا در صورت نیاز به کمک فوری اقدام کند.
- تجهیزات کمکی
- صندلی و دستگیره: استفاده از صندلیهای مخصوص و دستگیرههای کمکی در حمام برای جلوگیری از سقوط و حفظ تعادل بسیار مهم است.
- کنترل زمان
- زمان مناسب: از طولانی شدن زمان حمام جلوگیری کنید تا فرد احساس خستگی یا ناراحتی نکند.
نصب کردن دستگیره های ایمنی و کمکی در حمام
نصب دستگیرههای ایمنی در حمام برای سالمندان یکی از مهمترین اقدامات جهت افزایش ایمنی و جلوگیری از سقوط و آسیبهای احتمالی است.
مراحل نصب
- انتخاب محل مناسب
- محل ورود و خروج: دستگیرهها باید در نزدیکی محل ورود و خروج حمام نصب شوند تا سالمند بتواند به راحتی و با ایمنی بیشتر وارد و خارج شود.
- کنار دوش یا وان: دستگیرهها باید در کنار دوش یا وان نصب شوند تا در هنگام شستشو فرد بتواند به آنها تکیه کند.
- کنار توالت: در صورتی که دستگیرهها در سرویس بهداشتی نصب میشوند، در کنار توالت نیز باید دستگیرهها نصب شوند.
- علامتگذاری محل نصب
- ارتفاع مناسب: ارتفاع مناسب برای نصب دستگیرهها معمولاً بین 85 تا 100 سانتیمتر از کف حمام است. این ارتفاع بسته به نیاز و توانایی سالمند میتواند متغیر باشد.
- فاصله مناسب: فاصله بین دستگیرهها باید به گونهای باشد که سالمند بتواند به راحتی از یک دستگیره به دستگیره دیگر دسترسی پیدا کند.
استفاده از صندلی های حمام
استفاده از صندلی مخصوص حمام برای سالمندان به افزایش ایمنی و راحتی آنها در حمام کمک میکند. در زیر به ویژگیها، انواع و نحوه انتخاب و استفاده از صندلی مخصوص حمام برای سالمندان پرداخته شده است.
ویژگیهای صندلی مخصوص حمام
- پایداری و استحکام: صندلی باید از مواد با کیفیت و مقاوم ساخته شده باشد تا وزن فرد را تحمل کند.
- پایههای ضد لغزش: پایههای صندلی باید دارای پوششهای ضد لغزش باشند تا از حرکت و لغزش در حمام جلوگیری شود.
- پشتی و دستهها: صندلیهایی که دارای پشتی و دستههای جانبی هستند به سالمند کمک میکنند تا به راحتی نشسته و برخیزند.
- قابلیت تنظیم ارتفاع: برخی صندلیها دارای قابلیت تنظیم ارتفاع هستند که میتواند به تطبیق صندلی با قد و نیازهای فرد کمک کند.
- سوراخهای تخلیه آب: صندلیهایی که دارای سوراخهای تخلیه آب هستند از تجمع آب بر روی صندلی جلوگیری کرده و به خشک شدن سریعتر آن کمک میکنند.
- سطح راحت و ارگونومیک: صندلی باید سطحی راحت و ارگونومیک داشته باشد تا سالمند به مدت طولانی بتواند بدون احساس ناراحتی از آن استفاده کند.
انواع صندلیهای مخصوص حمام
- صندلیهای ثابت: این صندلیها دارای پایههای ثابت هستند و معمولاً در یک مکان مشخص قرار میگیرند.
- صندلیهای چرخدار: صندلیهای چرخدار به سالمند اجازه میدهند که به راحتی در حمام جابجا شوند. این صندلیها معمولاً دارای قفل چرخ هستند تا در هنگام استفاده از حرکت جلوگیری کنند.
- صندلیهای تاشو: این صندلیها قابلیت تاشو دارند و میتوانند بعد از استفاده به راحتی جمع شوند و فضای کمتری را اشغال کنند.
نحوه انتخاب صندلی مناسب
- بررسی نیازها و محدودیتها: ابتدا نیازها و محدودیتهای سالمند را بررسی کنید. آیا نیاز به صندلی ثابت دارند یا چرخدار؟ آیا صندلی با پشتی و دستههای جانبی مناسبتر است؟
- توجه به ابعاد و اندازه: مطمئن شوید که صندلی به اندازه کافی بزرگ است تا فرد به راحتی روی آن بنشیند، اما نه آنقدر بزرگ که در حمام فضای زیادی را اشغال کند.
- مواد ساخت: انتخاب صندلیهایی که از مواد مقاوم و ضد زنگ ساخته شدهاند بسیار مهم است.
- قابلیت تنظیم: اگر نیاز به تنظیم ارتفاع و یا سایر ویژگیها دارید، صندلیهایی با قابلیت تنظیم را انتخاب کنید.
- آزمایش و بررسی: اگر امکانپذیر است، قبل از خرید صندلی را امتحان کنید تا مطمئن شوید که راحت و ایمن است.
نحوه استفاده از صندلی مخصوص حمام
- قرار دادن صندلی در مکان مناسب: صندلی را در جایی قرار دهید که دسترسی به دوش و وسایل حمام راحت باشد.
- تنظیم ارتفاع: ارتفاع صندلی را به گونهای تنظیم کنید که سالمند به راحتی روی آن بنشیند و برخیزد.
- استفاده از دستگیرهها: در هنگام نشستن و برخاستن، از دستگیرههای صندلی برای حفظ تعادل استفاده کنید.
- مراقبت و نگهداری: صندلی را پس از هر بار استفاده خشک کرده و مطمئن شوید که پایهها و سایر قطعات در وضعیت خوبی هستند.
اولین دیدگاه را ثبت کنید