زخم بستر چیست؟ علائم + درمان خانگی زخم بستر
زخم بستر چیست؟
زخم بستر یا افتادگی فشار، یک نوع زخم پوستی است که در نتیجه فشار طولانی مدت بر روی نقاط فشاری از بدن، معمولاً در افرادی که مستلزم به خواب و استراحت هستند، ایجاد میشود. این نوع زخم‌ها به دلیل کاهش یا مختل شدن جریان خون به ناحیه‌های مختلف بدن، به خصوص در نقاطی که فشار بیشتری وارد میشود مثل ستون فقرات، کمر، پاها و … به وجود می‌آیند.
این زخم‌ها معمولاً در افرادی که به دلیل بیماری، صدمات، یا ناتوانی به قسمت های مختلف بدن فشار مستمر می‌آورند، ایجاد میشود. اگر این زخم‌ها به موقع مراقبت و درمان نشوند، ممکن است عفونت، سایر مشکلات پزشکی و حتی مرگ ناشی از آنها به وجود آید. بنابراین، مراقبت و پیشگیری از این نوع زخم‌ها بسیار مهم است.
یکی از بهترین راه‌های پیشگیری و درمان زخم بستر، استفاده از تشک های مواج ضد زخم بستر است که به دو صورت مواج سلولی و مواج تخم‌مرغی موجود هستند.
نشانه‌های زخم بستر ممکن است بسته به شدت زخم، متفاوت باشند. این نشانه‌ها عبارتند از:
- قرمزی، تیرگی یا فرورفتگی پوست در نقطه فشار: این ممکن است نشانهای از آسیب پوستی باشد.
- دمای محل زخم، متفاوت از دمای ناحیه اطراف: این ممکن است نشانهای از کاهش جریان خون به ناحیه زخم باشد.
- بی حسی یا تغییر در حس بدن در ناحیه زخم: این نشانه می‌تواند به دلیل آسیب به عصب‌های محلی باشد.
- پوستی که به لمس یا فشار حساسیت کمتری دارد.
- ظاهر یا بوی نامطبوع در ناحیه زخم که ممکن است به عفونت اشاره داشته باشد.
- شروع به پوسیدگی یا تجمع مایعات در ناحیه زخم.
- افزایش سایز زخم یا عمق آن.
علت به وجود آمدن زخم بستر چیست؟
بدن انسان طراحی شده است تا بتواند فشار و وزن بدن را به طور متناسب بین نقاط مختلف بدن پخش کند. اما در شرایطی که فشار به طور مداوم و بدون توانایی تغییر وضعیت بدن، بر روی یک ناحیه از بدن وارد شود، جریان خون به آن ناحیه کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند منجر به آسیب رساندن به بافت‌های پوستی و بافت‌های زیرین آن شود که در نهایت باعث ایجاد زخم بستر میشود.
فشار مداوم بر روی یک ناحیه از بدن باعث میشود که عروق خونی فشرده شده و به جریان خون رسیدگی نشود. این باعث کاهش تامین اکسیژن و مواد غذایی به بافت‌های مورد فشار میشود. همچنین، عملکرد لنفاوی نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد که منجر به انبساط بافت‌های موجود در ناحیه فشار داده شده و در نتیجه انسداد لوله‌های لنفاوی و تجمع مایعات شود. همه این عوامل باعث آسیب دیدگی به بافت‌ها میشود که در نهایت منجر به ایجاد زخم بستر میشود.
عوامل دیگری مانند انقباض عضلات، خشکی پوست، ترشحات بدنی و حرکات محدود شده نیز می‌توانند فرایند زخم بستر را تسریع کنند. افرادی که به دلیل بیماری، بستری شدن طولانی مدت یا ناتوانی حرکتی دارند، بیشتر در معرض این خطر هستند.
بنابراین، پیشگیری از زخم بستر برای افرادی که در معرض خطر این نوع زخم هستند بسیار مهم است. این شامل تغییر وضعیت بدن در فاصله‌های زمانی مشخص، استفاده از وسایل کمکی، مراقبت از پوست و تغذیه مناسب میشود. همچنین، شناخت ریسک‌ها و علائم اولیه زخم بستر و مراجعه به پزشک در صورت نیاز بسیار مهم است.
به وجود آمدن شرایطی که می‌تواند فشار مداوم بر روی نقاط خاصی از بدن ایجاد کند، می‌تواند عوامل خطر زخم بستر باشد. چندین عامل خطر زخم بستر را در ادامه بررسی کرده‌ایم:
- بیماری های مزمن: بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، افزایش فشار خون و … می‌توانند به عنوان عوامل خطر زخم بستر عمل کنند، زیرا افراد مبتلا به این بیماری‌ها دارای ریسک بیشتری برای زخم بستر هستند.
- ناتوانی حرکتی: افرادی که ناتوانی حرکتی دارند و قادر به تغییر وضعیت بدن خود به صورت مستقل نیستند، بیشتر در معرض خطر زخم بستر قرار دارند. این افراد نمی‌توانند به طور منظم وزن بدن را تغییر داده و فشار را از نقاط حساس بدن کاهش دهند.
- بستری بودن طولانی مدت: افرادی که برای مدت طولانی بستری هستند، مثل بیماران بستری در بیمارستان یا افراد معلول در خانه، بیشتر در معرض خطر زخم بستر هستند زیرا برخوردهای مداوم با سطح بستر می‌تواند به فشار مداوم و طولانی مدت بر روی نقاط خاصی از بدن منجر شود.
- سن: افراد مسن‌تر بیشتر در معرض خطر زخم بستر هستند زیرا پوست و بافت‌های زیرین آن در این گروه سنی ممکن است به طور طبیعی ضعیف‌تر باشند.
- وضعیت تغذیه‌ای ناسالم: تغذیه نامناسب و کمبود مواد غذایی مهم می‌تواند باعث ضعف پوست و بافت‌های زیرین شود و به عوامل خطر زخم بستر تبدیل شود.
درمان زخم بستر به عواملی مثل شدت زخم، عوامل زیرینی مانند عفونت، وضعیت تغذیه‌ای، وضعیت عمومی بیمار، و استراتژی‌های درمانی متمرکز است. در ادامه روش‌های معمول درمان زخم بستر گفته شده است:
- تخلیه فشار: از روش اصلی درمان زخم بستر این است که شامل تغییر وضعیت بدن بیمار، استفاده از مواد پارچه‌ای مناسب، و استفاده از وسایل کمکی مانند تختهای بستر قابل تنظیم و تشک های ضد زخم بستر سلولی و تخم‌مرغی است. این کار به کاهش فشار بر زخم کمک می‌کند.
- مراقبت از پوست: حفاظت و مراقبت مناسب از پوست در ناحیه زخم، از جمله شستشو و تمیز کردن منظم، استفاده از مواد ضدعفونی و…، می‌تواند به بهبود زخم کمک کند.
- تغذیه: تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود و بازسازی بافت‌های زخمی کمک کند. افزایش مصرف پروتئین، ویتامین C و زینک می‌تواند به سرعت بهبود زخم کمک کند.
- مداخلات دارویی: شامل استفاده از داروهای ضدعفونی، ضد التهاب، و داروهای تسکین‌دهنده درد میشود. در مواردی که زخم بافت‌های عمیقی داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان دارویی خاصی داشته باشد.
- جراحی: در برخی موارد، انجام روش‌های جراحی مثل پوشش زخم با پوست‌های پلاستیکی، روش‌های پوستی و یا انتقال بافت می‌تواند نیاز باشد.
- مراقبت از عوارض: در صورت وجود عوارض مانند عفونت، تشنج، یا تغییرات در وضعیت عمومی بیمار، باید مراقبت‌های لازم انجام شود.
درمان های خانگی زخم بستر
- استفاده از بسته های سرد و گرم: استفاده از بسته‌های گرم (مانند دستمال گرم) می‌تواند به افزایش جریان خون و کاهش درد کمک کند. همچنین، بسته‌های سرد (مانند دستمال‌های یخی یا کیسه‌های یخی) می‌توانند به کاهش التهاب و تورم کمک کنند. اما مطمئن شوید که بسته‌ها را با دقت و به صورت متناوب استفاده کنید و برای زمان معینی روی زخم نگه دارید.
- استفاده از مواد طبیعی: برخی مواد طبیعی مانند عصاره آلوئه ورا، عصاره کالندولا، چای سبز، عسل و روغن نارگیل ممکن است به عنوان ضد التهاب و ضد عفونی زخم، مفید باشند. با این حال، قبل از استفاده، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا برخی از مواد ممکن است باعث حساسیت یا عوارض دیگر شوند.
- مراقبت از پوست: نگهداری تمیز و مرطوب از زخم، می‌تواند به بهبود زخم کمک کند. استفاده از مرطوب کننده‌ها و پوشاننده‌ها می‌تواند به حفاظت از پوست و جلوگیری از خشکی و ترشح زیاد کمک کند.
- تغذیه سالم: تغذیه مناسب با مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به سرعت بهبود و بازسازی بافت‌های زخمی کمک کند.
- تغییر مداوم وضعیت بدن: تغییر وضعیت بدن روی نقاط حساس بدن به صورت منظم و مرتب اهمیت زیادی دارد. این تغییرات می‌تواند از طریق تغییر وضعیت بدن، تغییر موقعیت‌ها و استفاده از وسایل کمکی انجام شود.
اولین دیدگاه را ثبت کنید