دیابت خاموش چیست؟ علائم و روش های پیشگیری
دیابت یا همان بیماری قندخون، یک بیماری مزمن است که در ارتباط با نقص در تولید یا استفاده از هورمون انسولین توسط بدن میباشد. انسولین یک هورمون است که توسط سلول های بتا در لنزای پانکراس تولید میشود؛ این هورمون، نقش مهمی در کنترل میزان قندخون دارد. در دیابت، سیستم بدن در مدیریت قندخون به درستی عمل نمیکند. این ممکن است به دلیل نقص در تولید انسولین یا مقاومت بدن به اثرات انسولین باشد.
افراد مبتلا به دیابت، ممکن است با افزایش میزان قندخون در بدن مواجه شوند که این قضیه، باعث آسیب و مشکلات جدی برای سلامت فرد، خواهد شد. در سراسر جهان سالانه میلیون ها نفر به دلیل ابتلا به دیابت، جان خود را از دست میدهند؛ به این دلیل که علائم آن میتواند سال ها در بدن فرد به صورت پنهان وجود داشته باشد و جسم و اندام های حیاتی او را از کار بیندازد.
“دیابت خاموش” درواقع اصطلاحی است که به وضعیتی گفته میشود که در آن فرد دارای مشکلات دیابتی است، اما، علائم آن به طور کامل مشخص نیست. افراد با دیابت خاموش ممکن است سطح قندخون نرمالی داشته باشند یا اینکه ناپایداری طولانی مدت داشته باشند که باعث عدم تشخیص آسان علائم میشود. به طور کلی از رایج ترین علائم این بیماری میتوان به خستگی، تشنگی و گرسنگی بیش از حد و دفعات زیاد ادرار اشاره کنیم.
شما میتوانید با بررسی مداوم سطح قندخون با استفاده از دستگاه قندخون خانگی، تا حد زیادی این بیماری را شناسایی و کنترل نمایید.
در ادامه با انواع دیابت، علائم و درمان آن آشنا میشوید.
به طور کلی 3 نوع اصلیِ دیابت داریم:
دیابت نوع 1(دیابت ایدیوپاتیک یا دیابت دوره جوانی):
در این نوع از دیابت، غده پانکراس فرد مبتلا، انسولینی تولید نمیکند یا مقدار انسولین تولید شده بسیار کم است. افراد مبتلا به این نوع از دیابت، نیاز به تزریق کردن انسولین دارند تا قندخون خود را کنترل کنند. این نوع دیابت معمولا در سنین کودکی و نوجوانی ظاهر میشود اما میتواند در هر سنی اتفاق بیفتند. ژنتیک و محیط میتوانند در پیداشدن این نوع از دیابت، نقشی داشته باشند. در حال حاضر، روش صددرصدی برای پیشگیری و درمان دیابت نوع 1 پیدا نشده است؛ اما با رعایت سبک زندگی سالم، مدیریت قندخون و چکاپ میتوان بیماری را کنترل کرد.
دیابت نوع 2:
این نوع از دیابت یکی از شایع ترین بیماری های غدد است که به آن دیابت شیرین غیروابسته به انسولین {NIDDM} هم گفته میشود. این دیابت با مقاومت به اثرات انسولین و کاهش تولید انسولین توسط پانکراس مرتبط است. بدن نمیتواند انرژی مورد نیاز خود را از سوخت و ساز موادغدایی به دست بیاورد درنتیجه، قند زیادی در خون انباشته میشود. میزان قندخون بالا در این نوع از دیابت، به بیماری های جدی و خطرناکی مثل بیماری های قلبی عروقی، سکته یا حتی مرگ ختم میشود. قبلا این دیابت در افراد مسن شایع تر بود اما با تغییر سبک زندگی مردم، سن مبتلا شدن به این بیماری پایین تر آمده است. عوامل ژنتیک، چاقی، نداشتن فعالیت جسمانی و سن، میتوانند عوامل موثری در پیدا شدن دیابت نوع 2 در افراد باشد. این بیماری را میتوان با تغییر در سبک زندگی، افزایش فعالیت، کاهش وزن، رژیم غذایی سالم و در صورت نیاز، مصرف داروهای خاص، مدیریت کرد.
دیابت حاملگی:
دیابت حاملگی، یک وضعیت است که در طول دوره حاملگی اتفاق می افتد. در این وضعیت، سطح قندخون زنان باردار افزایش میابد. این افزایش قند ممکن است که به دلیل مقاومت بیشتر به انسولین یا تولید ناکافی انسولین توسط پانکراس باشد. این دیابت معمولا در دوران بارداری اتفاق می افتد و بعد از زایمان، به حالت عادی برمیگردد اما زنان مبتلا به این نوع از دیابت، نیاز دارند که قندخون خود را به طور مکرر کنترل کنند و باید مراقبت های خاصی در طول دوره حاملگی انجام دهند تا از بروز عوارض جانبی برای خود و جنین جلوگیری کنند.
پیش دیابت چیست؟ و آیا پیش دیابت و دیابت خاموش یکی هستند؟
پیش دیابت مرحله قبل از دیابت نوع 2 است. وضعیتی است که گلوکز خون فرد نسبت به حدِ عادی بالاتر میرود اما هنوز به حدی نیست که دیابت نوع 2 تشخیص داده شود. در این وضعیت اگر بیمار، مدیریت و کنترل درستی بر روی بیماری خود نداشته باشد، بدون شک این قندخون از حد مجاز بالاتر رفته و دیابت نوع 2 هم درگیر میشود. این دیابت معمولا علائمی نداشته و با آزمایش مشخص میشود.
علائم دیابت خاموش
دیابت خاموش علائم مشخصی ندارد و اکثرا نهفته است. از یک طرف علائم دیابت نوع 1، نوع 2 و پیش دیابت تقریبا یکسان است. با این تفاوت که علائم دیابت 2 و پیش دیابت، در مدت زمان کمتری پیدا میشود. به علاوه اینکه علائمی مانند درد های عصبی، سوزن سوزن شدن بدن، زخم هایی که دیر ترمیم میشوند و… از شایع ترین علائم دیابت نوع 2 است.
تشخیص دادن دیابت خاموش
هر فردی که در معرض دیابت یا قندخون بالا قرار دارد، لازم است آزمایش های لازم جهت تشخیص و کنترل بیماری را انجام دهد. دیابت با آزمایش ها و تست های مختلفی قابل تشخیص است اما مهمترین آن ها، تست قندخون است. تست و آزمایش در زمان های مختلف، به تشخیص دیابت کمک میکند:
- قندخون ناشتا 126 میلی گرم
- قندخون تصادفی 200 میلی گرم
- هموگلوبین A1c بیشتر از 6.5
اگر در تست ها و آزمایش ها میزان قندخون شما از این اعداد بیشتر باشد، نشانه ای از دیابت است.
پیشگیری از دیابت خاموش
به طور کلی شما با رعایت کردن بعضی نکات میتوانید از تبدیل شدن پیش دیابت به دیابت نوع 2 جلوگیری کنید.
- کنترل میزان فشارخون
- حذف مصرف الکل و دخانیات
- رژیم غذایی مناسب
- خوردن وعده های غذایی کوچک تر
- مصرف بیشتر میوه و سبزیجات
- مدیریت وزن
- انجام فعالیت های ورزشی روزمره
درمان دیابت خاموش
دیابت خاموش درمان قطعی ندارد و با توجه به شرایط بیمار ونوع دیابت دنبال میشود. در کل بعضی داروهایی که برای کنترل بیماری استفاده میشوند خوراکی هستند در حالی که بعضی دیگر باید تزریق شوند. هدف از متد های درمانی دیابت، کنترل میزان قندخون در فرد است که این کار اغلب با تزریق و مصرف میزان مناسبی انسولین انجام میشود، همان انسولینی که بدن قادر به تولید آن نیست. مصرف انسولین معمولا برای مدیریت و کنترل دیابت نوع 1 جواب میدهد؛ در حالی که ورزش و فعالیت و رژیم غذایی سالم، از اولین متدهای درمانی برای دیابت نوع 2 است. اگر که این دو روش جواب ندهد، فرد باید زیر نظر پزشک دارو مصرف کند.
در دیابت دوران بارداری هم، زنان باید در طول روز چندین بار میزان اندازه گیری قندخون خود را کنترل کنند.
در آخر فراموش نکنید که حتی با نداشتن سابقه ژنتیکی، تمامیِ افراد ممکن است که به دیابت مبتلا شوند پس آن را جدی بگیرید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید