جوراب واریس چیست؟ راهنمای خرید + نحوه استفاده
واریس یکی از مشکلات شایع عروقی است که خیلی از افراد، به خصوص در سن میانسالی و سالمندی، با آن مواجه میشوند. این بیماری ناشی از عملکرد نادرست دریچههای وریدی است که منجر به تجمع خون در رگها و تورم آنها میشود. نتیجه این اختلال عروقی میتواند ایجاد ناراحتیهای فیزیکی همچون درد، تورم و خستگی در ناحیه پاها باشد. یکی از راهحلهای موثر برای پیشگیری و کاهش علائم واریس، استفاده از جوراب واریس است.
این جورابها با ایجاد فشاری تدریجی روی پاها، به بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع خون در رگها کمک میکنند. استفاده از جورابهای فشاری نه تنها باعث کاهش درد و تورم پاها میشود، بلکه میتواند به جلوگیری از پیشرفت واریس و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند. در ادامه، به بررسی علمی و کاربردی جورابهای واریس، نحوه عملکرد آن و مزایا و معایب استفاده از آنها خواهیم پرداخت.
جوراب واریس چیست؟
جوراب واریس یا جوراب فشاری نوعی جوراب تخصصی است که برای کمک به بهبود گردش خون در پاها و جلوگیری از پیشرفت مشکلات وریدی مثل واریس طراحی شده است. این جورابها با ایجاد فشار کنترلشده و تدریجی از مچ پا به سمت بالای پا، کمک میکنند تا خون به راحتی به سمت قلب بازگردد و از تجمع آن در وریدها جلوگیری شود. این فشار معمولاً در ناحیه مچ پا بیشتر است و به تدریج با حرکت به سمت بالا کاهش مییابد، که باعث تقویت عملکرد دریچههای وریدی و کاهش ریسک ایجاد واریس میشود.
واریس یک بیماری عروقی است که به دلیل ضعف در دیواره وریدها و دریچههای آنها ایجاد میشود و باعث تورم، درد و گاهی تغییر رنگ پوست در پاها میگردد. جورابهای واریس به عنوان یکی از روشهای غیرتهاجمی برای کنترل واریس و کاهش علائم آن شناخته شدهاند و استفاده از آنها معمولاً توسط پزشکان توصیه میشود.
مزایا و معایب استفاده از جوراب واریس
مزایای استفاده از جوراب واریس
- بهبود گردش خون: جورابهای واریس با ایجاد فشار تدریجی، به بهبود جریان خون در پاها کمک میکنند و باعث میشوند که خون بهراحتی به سمت قلب حرکت کند. این کار از تجمع خون در وریدها جلوگیری میکند.
- کاهش تورم و التهاب: یکی از علائم شایع واریس، تورم پاهاست. استفاده از جوراب واریس به کاهش ورم و التهاب ناشی از اختلالات وریدی کمک میکند.
- کاهش درد و ناراحتی: جوراب واریس با بهبود جریان خون، خستگی و درد ناشی از واریس یا ایستادنهای طولانیمدت را کاهش میدهد.
- پیشگیری از ایجاد واریس: این جورابها میتوانند به جلوگیری از ایجاد یا تشدید واریس در افراد در معرض خطر، مانند زنان باردار یا افرادی که شغلهایی با نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی دارند، کمک کنند.
- بهبود عملکرد دریچههای وریدی: جورابهای فشاری با ایجاد فشار بهینه روی وریدها، به عملکرد بهتر دریچههای وریدی کمک میکنند که یکی از عوامل اصلی جلوگیری از واریس است.
- پیشگیری از لختههای خونی: این جورابها در کاهش خطر تشکیل لختههای خونی در پاها، به ویژه پس از عمل جراحی یا در مواقع طولانیمدت نشستن (مثل سفرهای هوایی)، موثر هستند.
معایب استفاده از جوراب واریس
- احساس ناراحتی: بعضی افراد ممکن است در استفاده طولانیمدت از جوراب واریس احساس ناراحتی کنند، مخصوصاً اگر جوراب بیش از حد تنگ باشد یا به درستی اندازهگیری نشده باشد.
- حساسیت پوستی: در مواردی ممکن است استفاده مداوم از جوراب واریس باعث تحریک و حساسیت پوستی شود. افرادی با پوست حساس ممکن است به مواد استفادهشده در ساخت جورابها واکنش نشان دهند.
- نیاز به دقت در انتخاب سایز و فشار: جوراب واریس باید به درستی و متناسب با اندازه پا و شدت بیماری انتخاب شود. جورابهای با فشار زیاد برای افرادی که نیاز ندارند، میتواند مشکلات جدیدی ایجاد کند یا وضعیت را بدتر کند.
- محدودیت در استفاده در شرایط خاص: در بعضی شرایط پزشکی مثل مشکلات شریانی شدید یا زخمهای باز، استفاده از جوراب واریس توصیه نمیشود و میتواند مضر باشد.
- استفاده سخت در هوای گرم: پوشیدن جوراب واریس در فصل گرم سال ممکن است برای بعضی افراد دشوار و ناراحتکننده باشد، زیرا این جورابها میتوانند باعث افزایش دمای پاها شوند.
انواع جوراب واریس
جورابهای واریس (یا جورابهای فشاری) به گونهای طراحی شدهاند که فشار کنترلشدهای به پا و ساق وارد میکنند و به بهبود جریان خون کمک میکنند. این جورابها در انواع مختلفی موجود هستند که بسته به شدت و نیاز فرد انتخاب میشوند. انواع جورابهای واریس به شرح زیر هستند:
جوراب واریس فشاری
این جورابها بر اساس میزان فشاری که اعمال میکنند به کلاسهای مختلف تقسیم میشوند:
- کلاس 1 (فشار خفیف): بین 15 تا 20 میلیمتر جیوه فشار وارد میکند. مناسب برای پیشگیری از واریس یا درمان واریسهای خفیف.
- کلاس 2 (فشار متوسط): بین 20 تا 30 میلیمتر جیوه فشار ایجاد میکند. برای واریسهای متوسط و شدید و مشکلات مربوط به ورم پا.
- کلاس 3 (فشار بالا): بین 30 تا 40 میلیمتر جیوه فشار دارد. برای موارد جدیتر مثل درمان زخمهای وریدی و یا پس از جراحی واریس.
- کلاس 4 (فشار بسیار بالا): بیشتر از 40 میلیمتر جیوه فشار وارد میکند. برای شرایط وریدی شدید و خاص.
جوراب واریس تا زانو
این نوع جوراب فقط تا زیر زانو کشیده میشود و برای افرادی که مشکل واریس فقط در قسمت ساق پا دارند مناسب است. استفادهی روزمره از این جورابها آسانتر است.
جوراب واریس تا ران
این جورابها تا قسمت بالای ران کشیده میشوند و برای افرادی که مشکلات وریدی در تمام طول پا دارند مناسب هستند. این مدل بیشتر برای شرایطی که واریس شدیدتر است تجویز میشود.
جوراب شلواری واریس (جوراب تمام پا)
این نوع جوراب کل پا و حتی شکم را در بر میگیرد. مناسب برای افرادی که علاوه بر واریس پا، از مشکلات وریدی در قسمتهای بالاتر بدن هم رنج میبرند.
جوراب مخصوص بارداری
این نوع جورابها برای خانمهای باردار طراحی شده است که در دوران بارداری با مشکل واریس یا تورم پا مواجه میشوند. معمولاً به صورت جوراب شلواری واریس تولید میشود.
جوراب واریس ضد آمبولی (Anti-Embolism)
این نوع جورابها برای بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند و نمیتوانند تحرک زیادی داشته باشند طراحی شده است تا از ایجاد لختههای خون جلوگیری کند.
جوراب فشاری ورزشی
این نوع جورابها برای ورزشکارانی طراحی شده که به دلیل تمرینات شدید نیاز به افزایش جریان خون در پاها و جلوگیری از خستگی عضلات دارند.
نحوه انتخاب سایز مناسب جوراب واریس
انتخاب سایز مناسب جوراب واریس بسیار مهم است چون در صورت انتخاب سایز اشتباه، جورابها ممکن است فشار کافی وارد نکنند یا بیش از حد تنگ باشند و جریان خون را مختل کنند. برای انتخاب سایز مناسب، باید اندازهگیریهای دقیقی از پا انجام دهید. در ادامه مراحل انتخاب سایز مناسب جوراب واریس را گفتهایم:
اندازهگیری در صبح
بهتر است اندازهگیریها را در صبح انجام دهید، زیرا پاها در این زمان کمترین میزان ورم را دارند. در طول روز ممکن است پاها متورم شوند و اندازه دقیق را تغییر دهند.
اندازهگیری محیط (دور) نقاط کلیدی پا
با توجه به نوع جوراب واریس (تا زانو، تا ران یا تمام پا)، باید اندازهگیریهای زیر را انجام دهید:
- محیط مچ پا: باریکترین قسمت مچ پا، درست بالای قوزک.
- محیط ساق پا: پهنترین قسمت ساق پا، معمولاً در قسمت بالای ماهیچه ساق.
- محیط زیر زانو: در قسمت بالایی ساق، درست زیر کاسه زانو.
- محیط ران (در صورت نیاز): پهنترین قسمت ران، معمولاً حدود 5 سانتیمتر زیر خط باسن.
- طول پا (در صورت نیاز): از کف پا تا زانو یا ران بسته به نوع جوراب (تا زانو یا ران).
استفاده از جدول سایز جوراب
بسیاری از برندهای جوراب واریس دارای جدول سایز هستند که بر اساس اندازههای محیطی و طولی پا ارائه میشوند. پس از اندازهگیری، با مراجعه به این جدول میتوانید سایز مناسب را انتخاب کنید.
توجه به فشار (کلاس فشاری جوراب)
انتخاب سایز مناسب باید همراه با توجه به کلاس فشاری جوراب باشد (کلاس 1، 2، 3 و 4). پزشک معمولاً کلاس فشاری را بر اساس وضعیت وریدی شما توصیه میکند.
مشورت با پزشک یا داروساز
اگر در انتخاب سایز یا نوع جوراب واریس مطمئن نیستید، میتوانید با پزشک یا داروساز مشورت کنید. آنها میتوانند با توجه به نیازهای خاص شما، سایز و کلاس مناسب جوراب را تجویز کنند.
تست جوراب بعد از خرید
پس از خرید، جوراب واریس را امتحان کنید تا مطمئن شوید که به درستی روی پا قرار میگیرد و احساس راحتی دارید. جوراب نباید بیش از حد تنگ یا شل باشد. جورابهای فشاری باید احساس حمایت کنند ولی نباید باعث درد یا ناراحتی شوند.
چه کسانی مهم است که از جوراب های واریس استفاده کنند؟
در ادامه، افرادی که مهم است از جوراب واریس استفاده کنند، معرفی شدهاند:
افراد مبتلا به واریس و رگهای عنکبوتی
- واریس: افرادی که دچار واریس هستند، یعنی رگهای متورم و پیچخوردهای که به وضوح زیر پوست دیده میشوند. جورابهای فشاری میتوانند به کاهش علائم و جلوگیری از تشدید واریس کمک کنند.
- رگهای عنکبوتی: رگهای کوچکتر و ظریفتر که به شکل شبکههای نازک آبی یا قرمز دیده میشوند. جورابهای واریس میتوانند جریان خون را بهبود بخشند و از پیشرفت آنها جلوگیری کنند.
افرادی که از ورم پا رنج میبرند
- افرادی که به دلیل مشکلات وریدی یا لنفاوی از ورم پا (تجمع مایعات در بافتهای بدن) رنج میبرند، میتوانند با استفاده از جورابهای فشاری تورم را کاهش دهند.
زنان باردار
- در دوران بارداری، به ویژه در ماههای آخر، بعضی از زنان دچار واریس یا ورم پا میشوند. جورابهای مخصوص بارداری به پیشگیری از واریس و کاهش ورم پا کمک میکنند.
افرادی که جراحی وریدی یا درمان واریس انجام دادهاند
- بعد از جراحی وریدی یا درمان واریس (مانند اسکلروتراپی)، پزشکان معمولاً توصیه میکنند بیماران از جورابهای واریس برای بهبود روند درمان و جلوگیری از عود واریس استفاده کنند.
افراد با مشاغل ایستاده یا نشسته
- کسانی که شغلهایی دارند که به مدت طولانی ایستاده یا نشسته هستند (مثل پرستاران، فروشندگان، کارمندان اداری)، به دلیل کاهش جریان خون در پاها، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به واریس هستند. استفاده از جوراب واریس میتواند به پیشگیری کمک کند.
مسافران طولانیمدت
- افرادی که به طور مرتب پروازهای طولانیمدت یا سفرهای طولانی با ماشین یا قطار دارند، به دلیل کاهش تحرک و خطر تشکیل لخته خون (ترومبوز ورید عمقی) میتوانند از جورابهای فشاری استفاده کنند تا جریان خون بهبود یابد و خطر لخته کاهش یابد.
افراد مبتلا به ترومبوز ورید عمقی (DVT)
- افرادی که به ترومبوز ورید عمقی مبتلا هستند (تشکیل لخته خون در وریدهای عمیق پا)، معمولاً برای جلوگیری از پیشرفت لخته و بهبود جریان خون از جورابهای واریس استفاده میکنند.
ورزشکاران
- بعضی ورزشکاران نیز از جورابهای فشاری برای بهبود عملکرد، افزایش جریان خون و جلوگیری از خستگی عضلانی و آسیبهای ورزشی استفاده میکنند.
افرادی با سابقه خانوادگی واریس
- افرادی که در خانوادهشان سابقه واریس دارند، ممکن است از جورابهای فشاری به عنوان یک اقدام پیشگیرانه استفاده کنند، به ویژه اگر در معرض عوامل خطر دیگری مانند ایستادن طولانیمدت یا اضافه وزن باشند.
افراد دارای دیابت
- بیماران دیابتی که به مشکلات جریان خون در پاها یا نوروپاتی (آسیب عصبی) مبتلا هستند، ممکن است از جورابهای فشاری استفاده کنند تا به بهبود گردش خون و جلوگیری از مشکلات وریدی کمک کنند.
نحوه استفاده از جوراب واریس
استفاده صحیح از جورابهای واریس (یا جورابهای فشاری) بسیار مهم است تا بهترین نتیجه را در بهبود جریان خون و جلوگیری از مشکلات وریدی داشته باشید. در ادامه مراحل و نکات مهم برای استفاده صحیح از این جورابها توضیح داده شده:
پوشیدن جوراب واریس در صبح
- زمان مناسب: بهترین زمان برای پوشیدن جوراب واریس، صبح زود قبل از بلند شدن از رختخواب است، زمانی که پاها کمترین میزان ورم را دارند.
- اگر بعد از بیدار شدن پاها ورم کرده باشند، میتوانید ابتدا چند دقیقه پاهایتان را بالا نگه دارید تا ورم کاهش یابد و سپس جوراب را بپوشید.
پوشیدن صحیح جوراب
- ابتدا دستتان را درون جوراب قرار دهید و قسمت مچ را به سمت بیرون برگردانید، طوری که بتوانید جوراب را به راحتی روی پای خود قرار دهید.
- قسمت مچ را به درستی در جای خود قرار دهید و سپس به آرامی جوراب را به سمت بالا بکشید.
- جوراب را به آرامی و با دقت از مچ به سمت ساق یا ران (بسته به نوع جوراب) بکشید تا از چروک خوردن و تا خوردن آن جلوگیری کنید.
- مطمئن شوید که جوراب به درستی روی پا و ساق قرار گرفته و هیچ ناحیهای از جوراب پیچ نخورده نباشد، زیرا این ممکن است باعث ایجاد فشار نامناسب یا ناراحتی شود.
تنظیم و تطبیق جوراب
- اطمینان حاصل کنید که جوراب فشاری به خوبی در محل خود قرار گرفته و فشار مناسب را اعمال میکند.
- از پیچ خوردگی یا چروک خوردگی جلوگیری کنید، زیرا این ممکن است موجب ناراحتی یا مشکلات بیشتر شود.
طول مدت استفاده
- مدت زمان پوشیدن: جورابهای واریس معمولاً باید در طول روز پوشیده شوند و شبها قبل از خواب درآورده شوند، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری داده باشد.
- اگر پزشک توصیه کرده باشد، ممکن است در موارد خاص لازم باشد در شب هم از جورابها استفاده کنید.
نگهداری و مراقبت از جورابها
- شستشو: جورابهای واریس باید به طور مرتب شسته شوند تا خاصیت فشاری خود را حفظ کنند. بهتر است جورابها را به صورت دستی با آب سرد و یا ولرم بشویید و از مواد شوینده ملایم استفاده کنید.
- خشک کردن: جورابهای فشاری را به دور از منابع گرما یا نور مستقیم خورشید خشک کنید. آنها را آویزان نکنید بلکه روی سطح صاف بگذارید تا خشک شوند. از استفاده از خشککن خودداری کنید.
- زمان تعویض: با گذشت زمان و استفاده مکرر، جورابهای واریس خاصیت فشاری خود را از دست میدهند. به طور کلی، جورابها باید هر 3 تا 6 ماه یک بار تعویض شوند، بسته به نوع و شدت استفاده.
نکات مهم هنگام استفاده
- احساس راحتی: اگر جورابها باعث درد یا ناراحتی میشوند، ممکن است سایز یا فشار اشتباهی انتخاب کرده باشید. در این صورت، بهتر است با پزشک یا متخصص خود مشورت کنید.
- پوشیدن در هوای گرم: در فصلهای گرم، پوشیدن جوراب واریس ممکن است ناراحتکننده باشد. میتوانید از جورابهای نازکتر یا جورابهای واریس تا زانو استفاده کنید.
- پوشیدن کفش مناسب: هنگام استفاده از جورابهای واریس، مطمئن شوید که کفشهای راحتی پوشیدهاید که با جورابها به خوبی سازگار هستند.
مشاوره پزشکی
- قبل از شروع به استفاده از جوراب واریس، مشورت با پزشک یا متخصص توصیه میشود، زیرا نوع و کلاس فشاری جوراب باید بر اساس نیازهای فردی تعیین شود.
- اگر مشکلاتی مثل درد شدید، ورم بیشتر یا تغییرات رنگی در پوست پا مشاهده کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید